TÜRK TELEVİZYONLARINDA YERLİ VE YABANCI DİZİLER

 Televizyonun 1-2 kanallı olduğu yıllarda yabancı dizilerden başka pek bir şansı olmayan tv izleyicisi türk dizi sektörünün hızla büyümesiyle birlikte yabancı dizilere ilgisini ne yazık ki aynı hızda kaybetti.  Özellikle  90 lı yıllarda birbiri ardına bir furya şeklinde yayınlanan sıkıcı, saçma pembe dizilerinde bu ilgi kaybında etkisi büyük tabii.

Cnbc-e , e2 gibi kanallar dışında yabancı dizi yayınlayan kanal yok gibi bir şey.  Onlarda sadece alt yazılı yayın yaptıklarından zaten azınlık bir kesime hitap edebiliyorlar. Altyazıları yakalayamadığından yada göremediğinden dolayı bu dizileri isteseler de seyredemeyenlerle karşılaşıyorum sıkça.  Star tv  nin gecenin bir yarısında yayınladıkları türkçe dublaj cbnc-e tekrarlarını o saatte  kaç kişi izleyebiliyor oda tartışılır. Sadece Fox  Tv de bu yönde bir gayret görüyorum. Arada yabancı dizileri normal saatlerde ve Türkçe olarak yayınlıyorlar ama maalesef reyting sistemine yenik düşüyorlar.

Beni üzen  yıllardan beri diğer seçeneklerden hep mahrum olmak ve önümüze seyredilecek  tek bir şeyin konulması. Sonrada halk bunu istiyor denmesi. Tek kanallı yıllarda polisiye  yabancı diziler,  90 lı yıllarda pembe diziler  ve şimdide türk dizileri. İlla bir şeyi  bıkana kadar izletecekler. Etinden sütünden sonuna kadar yararlanacaklar. Evet türk dizi sektörünün de böyle giderse sonu hızla gelecek;  çünkü konu sıkıntısı had safhada. Bizde sadece  3 konu var. Aşk,  dram ve komedi.  Zaten Sit-com lar ömrünü doldurdu bile. Tv de sıkılmadan izlenen tek komedi dizileri Gülse Birsel’in yazdıkları.  Dramatik dizilerinde yüzde sekseni  aşk  üzerine, sadece zengin –fakir tarafları ve oyuncular değişiyor.  Konular, olaylar hep aynı.   Halbuki kanallar her  tür yapımın  üzerinde eşit dursalardı bu kadar çabuk tükenmeyeceklerdi.  Şimdi bakıyorum bir kanalda bir türk dizisi ardından bir türk dizisi daha ardından başka bir gün yayınlanan bir dizinin tekrarı. Konular benzer , oyuncular farklı.  Ellerinde kalan son kozları ise roman ve hikayelerin  uyarlamaları. Onlarında konuları  klasik, bilinen şeyler  olduğundan  fazla uzun ömürlü olmayacaktır.

Aslında tek kanallı yıllarda ki televizyonculuğa  biraz haksızlık ettim galiba. Reyting sistemi olmadığından yabancı dizilere ağırlık verilsede  yinede herşeyden biraz vardı. Müzik programları, belgeseller, çizgi filmler, kültür-sanat programları  sinema filmleri…. Şimdi ise yüzlerce kanal var ama seyredecek hiçbirşey yok. Biz çocukken tv den bişeyler öğrenebiliyorduk, şimdi çocukların tv öğreneceği tek şey ahlaksızlık, ihanet, yabancı özentiliği, maddiyatçılık v.s

Tabiki yabancı diziler içinde de sapkın, ahlaksız Spartacus gibi şeytani  işler var.  Ama şu da var ki türk televizyonlarında bugüne kadar yayınlanmış doğru dürüst  tek fantastik yapımın çocuklar için olan  ”selena “ olduğu düşünülürse, bizim fantastik , korku , bilimkurgu tarzı konularda henüz yabancı yapımlar kadar (hatta hiç) başarılı olmadığımız açıkça anlaşılır.  Bu tür yabancı diziler yavaş yavaş seyirciye sunulmaya  başlanırsa  aynı türün türk yapımları için zemin hazırlanmış seyirci de alıştırılmış olur.  

Bugün hayatımızı kolaylaştıran bir çok icadın çoğu kez bir bilimkurgu film veya dizisinde ortaya çıktığını biliyoruz. Cep telefonu  bunlardan biri mesela.   İnsanların hayal gücünü, bakış açısını geliştirecek bir çok dizi ve film yayınlamak imkanı varken. İçi boş dizilerle köreltip duruyorlar bizi.  Ya bizi karamsarlıktan bezdirecek (sanki herşey çok toz pembe) dramlar. Yada saçma aşk hikayeleri.  Sorulsa bir tek kişi aşkın tarifini yapamaz ama senaristler sayfalar dolusu aşk yazıyor.  İnsanların ister istemez kendi ilişkileriyle kıyaslayıp mutsuz oldukları bu hikayelerin ne hayal güçlerine ne hayatlarına  bir katkısı var. Zaten çoğu dram olduğu için eğlence tarafı da yok bu tür dizilerin.

Yabancı fantastik, korku v.s dizilere uzak kalınması sinema sektöründe de bu konuda işlerde geri  kalmamıza neden oluyor.  Mesela şu anda yayınlanan korku filmleri türk sinema tarihinin en kötüleri olarak tarihe geçecekler.  Öyle ki 70 li yıllarda imkansızlıklarla yapılan bazı korku filmleri bile şimdikilerden daha mantıklı kalıyor. Korku ,  fantastik, bilimkurgu çekemiyoruz çünkü örneklerine uzağız. Halk istiyor istemiyor bahanelerini bir kenara bırakıp tv  de  biraz yenilik yapmak biraz açık fikirli olmak gerekiyor.  Tabii bu iş ancak  “açık fikirli olmak” deyince aklına alkolik gibi elinden içki bardağı düşmeyen insanlarla , yarı çıplak kadınların olduğu diziler gelmeyen kanal yöneticileri, yapımcılarla olur. 

Banu Babende